مشاهده لاچين

[آرش حبيبی آزاد]

سلام دوستان
اين لاچين زيبا در شمال پناهگاه حيات وحش كلاته در جنوب كوير مركزي ايران در 21 بهمن ماه امسال ركورد شد
متاسفانه پرنده بين من و خورشيد قرار داشت و عكس ها كيفيت ندارند و بالاخره شاهين ها سريعترين پرندگان دنيا هستند




دلايلي كه اين سياه چشم زيبا لاچين شناسايي شده مي تواند اين ها باشد:
1-سبيل باريك (بر خلاف بحري)
2-خط ابرويي كه تا پشت چشم امتداد دارد
3-پهلوي خط خط
4-دمگاه سفيد
4-پشت بال يك دست طوسي قهوه اي (بر خلاف شاهين كه پشت و پشت كت طوسي روشن است و بالابان كه دارچيني است)
5-وجود لبه هاي تيره در داخل و بيرون نوك بال (بر خلاف شاهين كه نقطه هاي سفيد دارد)
6-وجود يك خط با خال هاي درشت و تيره در حاشيه پوش پرها
7-رخ باريك و كشيده
8-وجود طوق سفيد
لاچين در ايران سال ها مشاهده نشده بود و البته تمام مشاهدات مربوط به زير گونه feldeggii است
البته شايد جاي آن داشت كه اين پست را در بخش شناسايي گونه ها مي آوردم و از تمام دوستان و اساتيد انتظار راهنمايي دارم

[reza_aliasl]

سلام آقای حبیبی
از دیشب تا به امروز ظهر دارم این تصاویر را نگاه می کنم اولش شک داشتم که این گونه لاچین است یا خیر کلی سایت های مختلف را جستوجو کردم تصاویر آرشیو خودمو دیدم تا به امروز ظهر که دیگه سردرد گرفتم
با این چند تصویر خیلی سخته که شناسایی کامل انجام بشه اما چیزایی که کمی منو دودل کرد وجود چندتا کلید بود که با بارباری فالکون تا حدودی مشترک بود.
ظاهر پرنده که گویای اینه این گونه بالابان و یا پریگرین فالکون نیست.
البته دلایلی هم هست که بارباری فالکون بودن را رد می کنه اما زوایای مختلف این عکس و تغییر رنگ های احتمالی در این تصویر کمی منو اذیت می کنه
به هر حال چیزی که از این تصاویر دستم رسید ابتدا اینه که این گونه خیلی بالغ نیست.سطح زیری بدن لاچین بالغ باید کمی روشن تر دیده بشه.
سبیل های این گونه به لاچین شبیه تر است تا گونه های دیگر.سبیل های لاچین کمی باریک تر از بارباری فالکون است و یک جورایی احساس میشه که از گوشه جلو چشم به سمت پایین میاد تقریبا مانند بالابان.اما برای بارباری پهنای سبیل ها به گونه ای است که از وسط چشم ها به سمت پایین میاد.
اون خط انتهای گردن که در موازات طوق سفید رنگ پایین اومده هم یک جورایی به لاچین بودن کمک میکنه.این خط برای بارباری فالکون به این شکل نیست مگر اینکه بالغ باشه وقتی هم که بالغ باشه دیگه این طوق سفید مانند به این شکل دیده نمیشه جاش رنگ قرمزوتیره مانندی به چشم میخوره
البته رنگ سطح پشتی پرنده را هم نباید فراموش کرد که روشن است و مانند بارباری شاهپرها تیره دیده نمی شود.
ناحیه گلو و دمگاه رنگ روشن مایل به سفید داره که همراه خط و خال ها به لاچین بودن کمک می کنه
کشیده تر بودن صورت لاچین را راستش خیلی درک نمی کنم خصوصا تو این تصاویر.در کل تو ارشیو سایت های مختلف باز گونه هایی از بارباری را دیدم که خیلی به این تصویر شبیه بودند.در آخر مهم ترین دلیل من اینه که آقای حبیبی گفتند این گونه لاچینه
آقا یک دنیا ممنون

[آرش حبيبی آزاد]

ممنونم رضا جان از لطفت مطالبی که نوشتی بسیار آموزنده بود همان طور که عرض شد تشخیص سیاه چشمان بسیار دشوار است و گاهی حتی گونه ای که همه قوش بازان رویش اتفاق نظر داشته اند بعد از تولک کردن چیز دیگری درآمده - گویا این شباهت گونه ها خود شاهین ها راهم به اشتباه می اندازد زیرا شاهین ها جزو معدود گونه هایی هستند که دورگه طبیعی (Natural Hybrid) دارند 
این که عرض شد این گونه لاچین است تشخیص بنده است که در پرنده نگری کوله کشی می کنم چه برسد به پرنده شناسی و همه دوستان شاهدند که یک بار کورکور را از عقاب فرق ندادم 
کلا تفاوتی بین پرنده نگران و پرنده شناسان است و یک پرنده شناس هدفش از شناسایی گونه تهیه نقشه های پراکندگی و حفاظت گونه هاست اما یک پرنده نگر هدفش لذت بردن از تماشا و حداکثر بالاتر بردن رکوردهاست لذا اگر دیده باشی مشاهده پرنده های جدید در یک کشور را پرنده شناسان مقاله علمی می کنند لذا باید دقت بیشتری داشته باشند اما پرنده نگران معمولا این حساسیت را ندارند و تشخیصشان را حتی در فیلد زودتر اعلام می کنند اینجانب نیز جزو هیئت پرنده نگران تالار گفتگو هستم 

اما این که فرمودی در زمینه کشیده تر بودن:
متاسفانه لاچین در ایران بسیار کمیاب است و برای همین سابقه دیدن کم دارد و قوش بازان نیز به دلیل خنگی و نفس کم تمایلی به نگهداری اش ندارند(خوشبختانه)
این کشیدگی مربوط به صورت نیست و به کل پرنده مربوط میشود این طور عرض کنم که بحری و شاهین و بالابان رخ کبوتر دارند یعنی اگر از دور ببینی فکر می کنی کبوتر چاهی دارد پرواز می کند اما لاچین و لیل رخ پرستو دارند یعنی همان طور باریک هستند
عکس های این حقیر در این پست می تواند گونه های زیر هم باشد:
1- شاهین یا Barbary Falcon
2-بالابان زیر گونه شرقی که بسیار شبیه لاچین است و اتفاقا پراکنشش با نقطه مشاهده هم پوشانی دارد falco cherrug milvipes
3-بحری تولکی (دومین زمستان) که کاسکت سر هنوز تکمیل نشده است
اما با توجه به کلیدهایی که شما فرمودید و آنچه بنده یادم بود کلید های لاچین را هم می شود در عکس دید
راستی یادم رفت عرض کنم که آنچه عکس در اینترنت و اکثر راهنماهای فیلد هست مربوط به زیر گونه اروپایی لاچین است و زیر گونه بیابانی این پرنده که در کشورهای عربی و شمال شرق آفریقا دیده می شود کمی توفیر دارد که البته تاکنون حضورش در ایران اثبات نشده 
امیدوارم سرتان را بیشتر درد نیاورده باشم و لازم است دوباره تشکر کنم از اظهار نظر استادانه برادر دلسوز پرندگان شکاری ام رضای عزیز
خواهش می کنم بقیه دوستان نیز کمی وقت بگذارند و اگر منابعی در دست دارند مظالعه کنند تا با همفکری هم بتوانیم این گونه را شناسایی قطعی کنیم حقیقتش شناسایی این گونه اهمیت زیادی برای ارتقا منطقه حفاظت شده کلاته و عباس آباد دارد و با چند تن از دوستان و کارشناسان سازمان در تلاشیم تا سازمان حفاظت محیط زیست را قانع کنیم امکانات بیشتری را در اختیار محیط بانان معدود و زحمتکش این منطقه بگذارد و یک راهش آن است که حضور گونه های کمیاب و حفاظت شده را در منطقه اثبات کنیم پس خواهش می کنم کمکمان کنید

[reza_aliasl]

آقای حبیبی عزیز(یک لحظه یاد گذشته افتادم که سن شما را نمی دونستم و با اسم کوچیک خطاب می کردم!!بعدشم حسابی شرمنده شدیم)
این چه حرفیه!!شما از بهترین پرنده نگر و صد البته پرنده شناس های ایران هستید شک نکنید!
من یکی که تو هیچ کدوم از این هیئت ها جا ندارم خیالم راحته!! هر جور بخوام نظر میدم
حالا متوجه منظورتون شدم.منظور شما فرم کلی پرنده است.فکر می کردم منظور شما فقط سر پرنده است.کاملا درسته پریگیرین فالکون و... رخ کبوترانه داره اتفاقا چند سال پیش کلیپی از شکار کبوتر چاهی توسط یک پیریگرین فالکون می دیدم گاهی اوقات اون ها را از هم اشتباه می گرفتم.اتفاقا یک بار هم تو طبیعت مشغول تماشای یک عقاب شاهی بودیم که ناگهان یک کبوتر چاهی در حال بالبازروی از جلوی دوربین رد شد فورا گفتم شاهین..شاهین...!
در مورد هیبرید بودن شاهین ها این را هم اخیرا تو یکی از سایت های خارجی در مورد کورکور حنایی دیدم که ظاهرا اون هم هیبرید است!
انشاالله که این گونه هر چی هست باعث ارتقا منطقه مربوط به خودش بشه.امیدوارم روزی سازمان به این درک برسه که کارشناسان و دلسوزان واقعی همین کوله کش هایی هستند که نادیده گرفته می شوند!
یا علی

[آرش حبيبی آزاد]

حضور تمام دوستانی که زحمت کشیدند و مطالعه کردند مجددا سلام و تشکر عرض می کنم بخصوص از دوستانی که با ایمیل نظرشان را ارسال کردند و یا در وبلاگ کامنت گذاشتند
خوش حالم که خیلی از دوستان به پرندگان شکاری علاقه مندند البته من هم بعد از مشاهده این پرنده مطالعاتی راجع به لاچین انجام دادم که اگر دوستان اجازه دهند تقدیم می کنم البته همچنان معتقدم که پرنده مشاهده شده لاچین است به همین دلیل کلیدهایی را که می شناختم و خواندم را روی همان عکس ها علامت زدم

یقه سفید و خط ابرویی و سبیل از نقاط تمایز لاچین است خط سبیل یا اشک سایر شاهین ها درست از زیر چشم آغاز می شود ولی خط اشک لاچین از ابتدای چشم


جمعیت های لاچین که احتمال حضور در خاورمیانه دارند به دو جمعیت مجزا تقسیم می شوند جمعیت اول یا اروپایی که حد شرقی پراکنش آن آذربایجان است و سال هاست که در آذربایجان ایران مشاهده نشده اما در ترکیه مشاهده می شودالبته دوست عزیزم امیر سبزی پارسال رکوردی از یک شاهین سان در حوالی دریاچه ارومیه داشتند که مشکوک به لاچین بودند.
جمعیت دیگر یا tanypterus  با پراکندگی در شرق آفریقا و شبه جزیره عربستان کمی روشن تر از جمعیت اروپایی است و مرتبا توسط دوستان پرنده نگر عرب رکورد می شود و تاکنون در ایران مشاهده نشده است
در هر حال احتمال این که این عکس متعلق به یک شاهین Barbary Falcon نابالغ نیز باشد وجود دارد
به هر حال از تمام دوستانی که به حاشیه دریاچه ارومیه و یا مناطق کویری سفر می کنند خصوصا مناطق حاشیه شمالی خلیج فارس خواهش می کنم این کلیدها را به خاطر بسپرند شاید بتوانیم این پرنده را دوباره در ایران ببینیم