جدا از تک تک دوستان متشکرم
اجازه بدهید از مباحث مطرح شده و نظرات نتیجه گیری کنم
ما الان برای تغییر رفتار دامگاه داران دو فرضیه مشخص داریم:
1- رفتار دامگاه داری یک رفتار اقتصادی است
2- صید پرندگان در دامگاه ها به قصد تفریح انجام می شود
با فرضیه دو کاملا مخالفم هر چند چنانچه این فرضیه درست بود تغییر رفتار به سهولت امکان پذیر بود اما به سبب این که شخصا سال ها در کنار دامگاه داران و شکارچیان آن منطقه سکونت و کار کرده ام نمی توانم بپذیرم که رفتار ایشان یک رفتار اقتصادی نیست هر چند چنانچه دوستان تمایل داشته باشند فرضیه دو را دنبال کنیم حاضرم برای نوشتن سناریوی تغییر رفتار همکاری نمایم
اگر فرض کنیم دامگاه داری یک رفتار اقتصادی است تغییر این رفتار نیاز به یک سناریو دارد اما قبل از آن باید تعیین کنیم که رفتار دامگاه داری از چه منابعی تاثیر می پذیرد و میزان و قوت این تاثیر چقدر است؟
به مدل زیر توجه کنید در این مدل تمام منابعی که دامگاه دار از آن تاثیر می پذیرد را آورده ام امیدوارم چیزی را از قلم نیانداخته باشم
دولت: دامگاه دار از طریق قوانین شکار و صید از دولت تاثیر می پذیرد - سازمان حفاظت محیط زیست و نیروی انتظامی و بسیج به عنوان ضابط قضایی قانونا می توانند به اجرای این قوانین توسط دامگاه دارها نظارت داشته باشند - اجرای قوانین شکار و صید در دامگاه ها دچار محدودیت هایی از جمله انجام صید شبانه - چشم پوشی ضابطین از تخلفات و حمایت های محلی از فعالیت دامگاه داران است
روحانیت: آنچه رضا و علیرضای عزیز در مورد قوانین اسلام نوشته کاملا درست است اما بدلایلی فوق محرمانه
بارها قوانین شرعی حاکم بر شکار و صید را امتحان داده ام در حال حاضر محدودیتی از نظر شرع برای دامگاه داران وجود ندارد از طرفی محاکم قضایی به دلیل اولویت گذاشتن قوانین شرع بر قوانین موضوعه حتی قوانین محدود کننده صید را بدلیل نبود وحدت رویه قضایی اجرا نمی کنند بعنوان مثال می توان از صدور احکام مکرر قصاص برای شلیک محیط بانان به متخلفان در مناطق حفاظت شده نام برد.به هر حال تاثیر پذیری جوامع محلی از روحانیت همچنان بالاست.
معتمدین محلی : تاثیر گذاری بزرگان منطقه بصورت آنچه سنت و عرف می نامیم در بین دامگاه داران وجود دارد بصورت عمومی شغل دامگاه داری جزو مشاغل مذموم در منطقه به شمار نمی رود و عرف از این رفتار حمایت می کند.نمونه بارز تاثیر سنت را می توان در حمایت از درنای سیبری نام برد که بدلایل اعتقادات محلی مردم از درنا حمایت کرده با حفاظت کندگان همکاری محدود داشتند.
سازمان های مردم نهاد: سازمان های مردم نهاد قادر به تاثیر مستقیم در رفتار دامگاه داران از طریق ایجاد طرح های جایگزین مانند آنچه محمود عزیز فرمود و یا تاثیر غیر مستقیم از طریق اعمال فشار بر سایر منابع تاثیر گذار جهت ایفای نقش حفاظتی دارند محدودیت تاثیر سازمان های مردم نهاد بر جامعه محلی نگرش منفی دامگاه داران به این سازمان ها بدلیل بورژوازی حاکم بر این سازمان هاست متاسفانه این نگرش حتی در ضابطین محلی نیز وجود دارد و بسهولت رد پای آن را می توان در رفتار نیروی انتظامی - سازمان حفاظت محیط زیست و مقامات محلی دید.
اقوام دوستان و آشنایان: در منطقه مازندران بدلایل مختلفی از جمله وضعیت بهتر اقتصادی ، مبادلات فرهنگی و غیره میزان تحصیلات دانشگاهی بالاست و در بین فرزندان و برادران و خواهران و حتی خود دامگاه داران ضریب نفوذ تحصیلات دانشگاهی بهتر از اغلب مناطق است و خوشبختانه این افراد بدلیل سوابق فرهنگی تاثیر زیادی بر جوامع محلی دارند هرچند تاکنون فعالیت های کمی برای آموزش این افراد انجام شده
بازار فریدونکار: بخشی از صید به مصرف محلی می رسد و بخشی از بازار فریدونکنار و بازارهای دیگر سر در می آورد باوجود ممنوعیت خرید و فروش حیوانات وحشی متاسفانه اقدام موثری از جانب ضابطین برای قطع چرخه اقتصادی صیاد - واسطه - فروشنده - مشتری به عمل نمی آید.
حال ما باید برنامه ای برای تغییر رفتار اقتصادی دامگاه داری داشته باشیم همانطور که قبلا عرض کردم این رفتار باید بسیار حساب شده باشد تا خدای نکرده به قطع معیشت مردم مظلوم و زحمتکش منطقه نیانجامد
سه شیوه اساسی برای تغییر رفتار وجود دارد:
سه شیوه تقویت افتراقی که برای کاهش رفتارهای مشکل آفرین استفاده می شود عبارتند از:
شیوه تقویت افتراقی رفتار دیگر(DRO) : از طریق این شیوه می توان برای زمان هایی که دامگاه دار مشغول فعالیت دامگاه داری است رفتارهای جایگزین تعریف کرد مثلا در طول فصل صید به دامگاه دارانی که تور را تحویل می دهند تسهیلات مشخصی اعطا نمود
شیوه تقویت افتراقی میزان پایین پاسخدهی (DRL) : محدودکردن صید بصورت مرحله ای انجام شود به این معنی که ابتدا قوانینی برای محدود کردن دامگاه های بزرگتر یا با موقعیت بهتر ایجاد شود و تبدیل آن ها به دامگاه های کوچک و روش های صید محدود تر تشویق شود مثلا سازمان حفاظت محیط زیست در برخی رودخانه ها صید ماهی با تک قلاب را مجاز و صید با تور را ممنوع کرده است.
شیوه تقویت افتراقی رفتار مقابل (DRA) :
شیوه ای است که در آن برای خاموشی رفتار مشکل آفرین، رفتار برابری به عنوان رفتار مقابل انتخاب و آن را به منظور جانشینی رفتار مشکل آفرین تقویت می کنید.مثلا برای دامگاه دارانی که تور را جمع و دامگاه را تعطیل کنند تجهیزات و آموزش پرنده نگری برای جذب گردش گر و ایجاد سایت اعطا نمود و یا با اعطا وام قادر به ساخت گلخانه یا مزرعه یا دامپروری برای پرورش پرندگان اهلی نمود.
پیشنهاد می کنم با کمک امکاناتی که محمود عزیز با بزرگواری در اختیار قرار داده است یک بوم جامع تجاری (Business Plan Canvas) برای تغییر رفتار اقتصادی دامگاه داران تهیه کنیم و این می تواند حتی بصورت حمایت از پایان نامه یکی از شاگردان محمود جان یا سایر دانشجویان در دانشگاه خاطره انگیز نور باشد