تالار گفتگو پرنده نگری و پرنده شناسی
پرنده نگری - Birdwatching => دیدگاه ها ، مقالات و نوشته ها => نويسنده: mohsenmallah در نوامبر 16, 2015, 10:33:26 pm
-
سلام
مطلب چاپ شده در صدای بندر از هفته نامه های استان بوشهر...
-
سلام
مطلب چاپ شده در صدای بندر از هفته نامه های استان بوشهر...
[/quot]
چون صفحه هفته نامه ناخوانا بود متن کامل رو اینجا میذارم..
بسمه تعالی
پرندگان مهاجر هر ساله از اواخر تابستان سفرِ خود را به استان بوشهر آغاز کرده و تا اواخر زمستان و گاهی فروردین در یک دوره حدوداً شش ماهه میهمان این سرزمینِ کوه و دشت و دریا هستند. پرندگانی مانند هوبره، تیهو، کوکر و برخی از پرندگان دریایی که فروردین ماه وارد استان می شوند و تا شهریور ماه، این اقلیم را به عنوان زیستگاه خود برای تخم گذاری انتخاب کرده و پس از مدتی به موطن خود بازمی گردند. و مابقی بعد از چند روزی اقامت سفر خود را پی می گیرند و بوشهر را به مقصد کشورهای جنوبی تر، ترک می کنند.
در این میان افراد محلی سعی می کنند از فرصت پیش آمده نهایت استفاده را ببرند. قبل از این، مردم عادی برای تهیه خوراک به شکار می پرداختند و گاهی حیوانات صید شده را اهلی می کردند. اما پادشاهان، حاکمان و حتی خان ها برای تفریح و تابعیت از رسم و آیین گذشتگان خود، به شکار می پرداخته اند. آنها برای شکار از تفنگ و پرنده شکاری باز استفاده می کرده اند، شکار آنها غیر از برخی چهارپایان معمولاً قرقاول، هوبره، تیهو و کبک بوده است. محمد علی خان سدید السلطنه بندر عباسی در کتاب «سرزمین های شمالی پیرامون خلیج فارس و دریای عمان» در توضیح اسباب صید آورده است که ؛ «طیور با تفنگ و چرخ و دام صید شوند. حیوان با تفنگ و تازی صید کنند. برای صید آهو میرشکار دارند، از مراتع و مواقع آنان مسبوقند. آنان را به ترتیب مخصوصی که دارند جمع کرده و صید کنند. گاهی هم زنده گیری کنند»1، اما متاسفانه به مرور زمان نیت از شکار و به تبع آن، میزان آمار آن نیز تغییر زیادی کرده. امروزه شکارچیان به قصد فروش و بهره از سود مافوق تصور آن، به شکار می پردازند.
شکار و صید پرندگان، خصوصاً پرندگان شکاری، از اواخر شهریور ماه در این استان، مانند دیگر استان های کشور آغاز می شود. پرندگان به دنبال جایی امن و البته غذای کافی برای زمستان گذرانیِ خود هستند، آنها با فرار از سرمای طاقت فرسای شمال قاره کهن، یعنی منطقه سیبری به جایی که تابستانی داغ و شرجی و زمستانی معتدل دارد، یعنی بوشهر پناه می آورند. آنها به خیال یافتن محلی امن و آسوده، در اینجا اتراق می کنند حال آنکه این تنها آرامش قبل از طوفان است و شکارچیان هر لحظه به کمین ایشان نشسته اند.
یکی از انواع شکار، «زنده گیری» است که به نوبه خود به دو روش انجام می شود؛ روش کوخه و روشی که به شناطه معروف است و در زبان محلی به آن شمشه یا شمچه می گویند. در اینجا ما به روش کوخه نشینی که مرسوم تر است، می پردازیم.
به مکانی که مراحل شکار در آن صورت می گیرد کوخه یا «کوخت» گفته می شود. آقای دکتر حمیدی در فرهنگ نامه بوشهر آورده است که «اصل این کلمه کوخک و مصغر کوخ به معنی کلبه کوچک است. در این روشِ صید، صیاد گودالی در زمین ایجاد کرده و روی آنرا با گل گرفته و شبیه سقفهای گنبدی می سازند.»2 این سقف ِاز پیش ساخته شده ی گنبدی شکل، معمولاً با سیم گرگور بافی و دست بافته هایی از برگ درخت خرما ساخته و در آن سوراخ هایی تعبیه می گردد، که بعد از استقرار در محل با گِل استتار می شود. از این سوراخ ها برای تنفس و دیده بانی استفاده می کنند، مانندِ دیدن پرنده دیده بان، دیدن صید و دیدن مأمورین(!) یا افرادی که به کوخه آنها نزدیک می شوند. در زبان محلی به پرنده ای که حالت دیده بانی را در محوطه کوخه انجام می دهد؛ "بدبار" یا "بدوار" می گویند که همان دلیجه است، این پرنده قبل از این تحت آموزش های خاصی قرار گرفته است. معمولاً برای این منظور از دلیجه ماده که دارای جُسه بزرگتری است استفاده می شود.
درجلوی کوخه دو و گاهی سه رشته تور پهن می شود و شخص کوخه نشین با قرار گرفتن دراین گودال و قراردادن طعمه هایی زنده؛ چون یاکریم، دلیجه (با پرهایی که برای جلب صید به پایش می بندند و به آن کِشا گفته میشود)، موش جربوه (که در زبان محلی به "جَربوس" یا موش دو پا معروف است)، اقدام به جلب پرندگان شکاری؛ نظیر بالابان و بحری و حتی دلیجه کرده و با روشی که دیگر جزو آداب و رسوم مردم این منطقه است، اقدام به صید پرنده می نمایند. البته پرندگانِ شکاری، مانند عقابِ دو برادر که در زبان محلی به اُلُه معروف است، عقاب دشتی، سارگپه و برخی دلیجه هایی که صید می شوند، چون ارزش مالی کم تری دارند به عنوان غذای دلیجه های نگهبان(دیده بان) و به اصطلاح دلیجه دُوری استفاده می شوند.
کوخه نشینی در اکثر استان های کشور؛ از جمله بوشهر، خوزستان، هرمزگان، فارس، اصفهان، سمنان، گلستان، خراسان، مازندران، گيلان، آذربایجان و... با کمی تفاوت در روش رواج دارد و سال به سال مناطق گسترده تری از کشور را در بر می گیرد. به نظر می رسد به دو دلیل بيشترين آمار شکار پرندگان - به اين شيوه - مربوط به استان بوشهر است، اول آنکه مدت زمان حضور این پرندگان در اینجا بیشتر است و دیگر آنکه بوشهر دروازه خروج این پرندگان به صورت قاچاق به کشورهای حوزه خلیج فارس می باشد. این پرندگان توسط برخی ثروتمندان کشورهای عربی خریداری شده و بعد از آموزش وسیله ای برای تفریح و شکار هوبره و دیگر پرندگان و گاهی حیوانات کوچک قرار می گیرند.
از آنجا که به لحاظ حفظ اکوسیستم، این پرندگان بسیار مفید و باعث حفظ تعادل بقا در چرخه طبیعت هستند، بر اساس قوانین محیط زیست و معاهدات بین المللی، صید این پرندگان جرم محسوب می شود. بر اساس مصوبه شماره 260 شورایعالی حفاظت محیط زیست میزان ضرر و زیان شکار پرندگان شکاری؛ از نوع شاهین و بالابان هر بهله 600 میلیون ریال تعیین شده و جریمه هر بهله دلیجه و هوبره 200 میلیون ریال است. متخلفان علاوه بر احکام قضایی صادره از طرف دادگستری ملزم به پرداخت جرایم متعلقه خواهند بود.
به نظر می رسد، این جریمه ها نتوانسته مانع کوخه نشینی باشد و لذا برای جلوگیری اصولی از این نوع صید علاوه بر اجرای صحیح و قاطع قوانین و جرایم آن، باید فرهنگ سازی و به افراد بومی و محلی آگاهی بخشی کرد. باید توجه داشت که صید این پرندگان و این نوعِ خاصِ شکار، از نسلی به نسل دیگر منتقل شده، تا جایی که تبدیل به فرهنگ شده و جزیی از آداب و رسوم مردم این منطقه شده است. حال به نظر شما چه کسی باید به این افراد محلی که شکار این پرندگان را منبع درآمد خود می دانند آموزش دهد؟ چه راهکاری برای مبارزه اصولی با این رویه صید ارائه شده است؟ آیا کسانی که دستگیر و جریمه می شوند، بعد از این مجازات دوباره به سراغ این کار نمی روند؟ این شکارچیان مطمئنا برای تفریح و سرگرمی این کار را نمی کنند، پس باید راه حلی را پیدا کرد که موجب تأمین معاش آنها را فراهم آورد. چه بهتر که مفرح و سرگرم کننده هم باشد. در این صورت جایگزین های مناسبی، مانند پرنده نگری را می شد به جای کوخه نشینی به آنها پیشنهاد داد. پرنده نگری که فقط یک قلم و کاغذ و یک دوربین می خواهد و بسیار لذت بخش است. از ایشان می توان به عنوان لیدر محلی تورهای پرنده نگری استفاده کرد. چون شناخت کافی از فصل مهاجرت، زیستگاه و حتی نوع پرندگانِ منطقه دارند. پرنده نگری امروزه در سراسر دنیا و حتی ایران طرفداران خاص خود را دارد که حاضر هستند، مثلاً برای دیدن هوبره که در خطر انقراض است یا همین پرندگان شکاری و حتی دریایی کیلومترها راه را بپیمایند و به این سرزمین بیایند. بیاییم از امروز نگاه خود را به عنوان شکارچی یا صیاد به این پرندگان زیبا و افسانه ای تغییر دهیم.
منابع:
- تحقیقات میدانی مؤلف
1- سرزمین های شمالی پیرامون خلیج فارس و دریای عمان در صد سال پیش، محمد علی خان سدید السلطنه بندر عباسی(کبابی)؛ تصحیح احمد اقتداری، تهران: امیر کبیر، 1386 .
2- فرهنگ نامه بوشهر، دكتر سيدجعفر حميدي؛ بوشهر: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1380.
-
مکانی که برای زنده گیری پرندگان شکاری احداث می شود (کوخه) و فردی که در این مکان به قصد زنده گیری پرندگان شکاری می نشیند را (کوخه نشین) می نامند.
زنده گیری پرندگان شکاری به دو روش ثابت و سیار انجام می شود. در روش ثابت مکانی برای استقرار صیاد در زمین به عمق یک متر و مساحت دو مترمربع حفر می شود که قسمتی از آن به سطح زمین نزدیکتر بوده و محل نشستن کوخه نشین است.بر بالای این قسمت (سورکی) قرار دارد که از جنس آهن یا چوب بوده و ساختار گنبد مانند دارد که دور آن را با پارچه یا گونی پوشانده و ضمن استتار ان با محیط چند سوراخ درون آن تعبیه می کنند تا صیاد از درون سوراخها طنابهای تور و طعمه را عبور داده و به کنترل میدان کوخه نیز بپردازد. نزدیک گودال چند تور در زمین تعبیه می شود که تمام آنها از داخل کوخه قابل کنترل اند. در وسط زمین نیز وسیله ای به نام (کدوم) قرار دارد که دلیجه بر روی آن می نشیند. صیاد نزدیک شدن بالابان و بحری را از روی حرکات دلیجه تشخیص داده و با بستن مقداری پر به هم به نام (کشا) و آویزان کردن آن به پای دلیجه باعث فریب پرنده شکاری شده و آن را به درون میدان کوخه می کشاند و بوسیله طعمه ها که شامل قمری یا گنجشک یا بلبل است پرنده شکاری را به زیر تورها هدایت کرده و ان را به دام می اندازد.
در روش سیار صیاد تور مخصوصی (شبچه) را به عنوان تله پشت کبوتر بسته و با یک طناب که از یک طرف به پای کبوتر همرا با وزنه ای که به آن متصل می باشد بسته می شود و از طرف دیگر در دست صیاد قرار می گیرد و صیاد سوار بر موتور سیکلت در دشتها به گشت زنی می پردازدو به محض دیدن پرنده شکاری کبوتر را رها می کندو پرنده شکاری به محض دیدن طعمه به طرف آن حمله ور می شود که در این حین پای پرنده در تور پشت کبوتر گیر کرده و به دام صیاد می افتد.(برگرفته از بروشور کوخه نشینی و اثرات مخرب آن بر طبیعت تألیف نظارت و بازرسی اداره کل حفاظت محیط زیست استان بوشهر)
با این حال محیط بانان کشور با تلاشی چشمگیر سعی در جلوگیری از شکار و صید این پرندگان کمیاب میکنند .
قرص ترنسید برای پوست، عوارض، فواید، طرز مصرف اصولی و نکات مهم (https://salemziba.com/tablet-capsule/tranexamic-for-skin/)
آموزش ماساژ کف پا (https://honarfardi.com/public-skills/massage-training/3-massage-types-for-under-feet/)
آیا خواص ضدپیری قارچ به بیماران پارکینسون و آلزایمر کمک میکند؟ (https://salemziba.com/herbal-benefits/mushroom-benefits-for-alz-and-park/)
فواید شگفت انگیز قاصدک برای سلامتی و روش های مصرف (تحقیقات جدید) (https://salemziba.com/herbal-benefits/dandelion-benefits-and-more/)